Położyłabym się w wannie z dobrą książką i zatopiła w historii, zdecydowanie nie mojej. Rzeczywistość bowiem wkurza mnie ostatnio straszliwie.

Katrin Koppold, Sehnsucht nach Zimtsternen

Ich würde mich mit einem guten Buch in die Badewanne legen und in einer Geschichte versinken, die definitiv nicht meine war. Die Realität ging mir zurzeit nämlich gehörig auf den Keks. 

Katrin Koppold, Sehnsucht nach Zimtsternen

(…) zwyrodnienie etyczne, tryumf  nihilizmu, postawienie się ponad zasadami, tradycją, może w sprzyjających warunkach dotknąć każdy naród. Ludzie dotąd niewidoczni, na pozór cisi, tłamszeni i lakceważeni, zaczynają marzyć o sile i władzy, której nigdy nie mieli, i nienawidzić tych, którzy ją mają. Najpierw chcą być tacy sami, jak oni, potem chcą zemsty za czasy, kiedy czuli się upokarzani.

Hugo Steinhaus

Mariusz Urbanek, Genialni LWOWSKA SZKOŁA MATEMATYCZNA

I jeszcze dowcip również autorstwa Steinhausa.

O tym co pięciu Żydów dało ludzkości. Pierwszy, Mojżesz – dał prawo. Drugi, Chrystus – miłosierdzie. Trzeci, Marks – świadomość. Czwarty, Freund – podświadomość. A na koniec zjawił się piąty, Einstein, i stwierdził, że to wszystko jest względne.

Rozumiała logikę niemieckiej gramatyki, lubiła precyzję niemieckich słów i pod twardym militarnym dźwiękiem, który wielu zniechęca, wyczuwała uczuciową głębię, która dla wielu pozostaje nieodkryta.

Daniel Speck, Bella Germania 

Sie verstand die Logik der deutschen Grammatik, sie liebte die Präzision deutscher Wörter, und hinter dem harten, militärischen Klang, der viele abschreckte, spürte sie eine gemütvolle Tiefe, die anderen verborgen blieb.

Daniel Speck, Bella Germania

Książka, która obudziła we mnie kulturoznawcę zafascynowanego dwiema odmiennymi kulturami. Lekko i interesująco opowiedziana historia splątanych włosko / niemieckich losów, a jednocześnie źródło wiedzy o tych imigrantach zarobkowych, którzy już tak bardzo wpisali się w krajobraz współczesnych Niemiec, że stali się jego nieodłączną częścią.

Niemcy łączą słowa, które właściwie nie mają ze sobą nic wspólnego i powstaje z tego coś nowego. Bez czegoś pomiędzy. Ausländerbehörde. Straßenbahnschaffner. Sauergurkenzeit. (urząd do spraw cudzoziemców, konduktor w tramwaju, czas ogórków kiszonych). Żadnego >von<, żadnego >mit<, i nawet bez odstępów. Minimum liter, bardzo efektywnie! Bella Germania

>>Die Deutschen setzen Worte zusammen, die eigentlich nicht zusammengehören, und dann wird ein neues draus. Ohne was dazwischen. Ausländerbehörde. Straßenbahnschaffner. Sauergurkenzeit. Kein >von<, kein >mit<, nicht einmal ein Leerzeichen. Ein Minimum an Buchstaben, sehr effizient!<< Bella Germania

(…) wracam do księgi. Otwieram. Z wnętrza wypływają barwy. Czerwień, zieleń, żółć. Aż kłują w oczy przyuczone do klasztornej szarości. Boże! Więc tu ukryty jest tajemny świat!…  Nie czytam. Oglądam księgę, aż ściska mnie w dołku. Nie wiem kiedy upływa cały czas. Zdaje mi się, że podróż przez stronice trwa ledwie chwilę, a już pomocnik bibliotekarza stoi przede mną i wyciąga ręce, by odebrać mi księgę.

Interesuje mnie życie księgi. To czar, to świat tajemny. Litery wplecione w ramy zdobnych znaków. Miniatury ożywające przy blasku świecy. Mozolnie składam słowa.

Elżbieta Cherezińska, Pasja według Einara, Północna Droga

czytam książki Jacka Dukaja – im więcej – tym bardziej mi się podobają, im bliżej końca – tym szybciej czytam, trafiam na perełki, zdania, które mnie zachwycają, postaci – „wspaniale ułomne, bezczelnie ludzkie”

kto uwierzy czytając tylko te dwa fragmenty, że powieść toczy się w XXIX wieku? :

Cisza posiadała głębię i fakturę arabskiego gobelinu.

Zainstalowane w boazerii lampy naftowe emitowały miodowobrązowe, ciężkie światło. Jakże światło może być ciężkie? Ano właśnie tak: pokrywając każdą powierzchnię namacalną, szorstką warstwą bursztynowego miału. Nawet ludzie pod dotykiem takiego światła poruszają się wolniej i płynniej; czas przedziera się z mozołem między chwilą a chwilą.

Jacek Dukaj Perfekcyjna niedoskonałość

Niektóre ucieczki były łatwe. Udawało mi się, na całe dni, a nawet tygodnie, zupełnie uciec od rzeczywistości. Przygody, do których porywały mnie wypożyczone książki, pomimo że były różnorodne i  kolorowe jak baśnie tysiąca i jednej nocy, miały zawsze ten sam efekt: otulały mnie jak chroniący płaszcz i ukrywały  w ten sposób przed Małymi Ludźmi, przed światem tam na zewnątrz. Dlatego lubiłem bibliotekę. Dla mnie była Środkiem Świata.

Andreas Steinhöfel, Die Mitte der Welt

Manche Fluchten waren einfach. Es gelang mir, für Tage, manchmal für Wochen, die Realität völlig auszublenden. Die Abenteuer, in die ich von den entliehenen Büchern entführt wurde, mochten so bunt und so verschieden voneinander sein wie die Geschichten aus Tausendundeiner Nacht, doch sie hatten immer denselben Effekt: Sie umgaben mich wie ein schützender Mantel und verbargen mich so vor den Kleinen Leuten, vor der Welt da draußen. Deshalb liebte ich die Bibliothek. Für mich war sie die Mitte der Welt.

Andreas Steinhöfel, Die Mitte der Welt

Polecam bardzo! Szczególnie nastoletnim czytelnikom, dla których właściwie jest przeznaczona. Steinhöfel, autor fantastycznej trylogii  o Rico i Oskarze, ma słabość do bohaterów wyróżniających się wrażliwością, innych, nieakceptowanych przez Małych Ludzi. 

Koniec końców, położenie książki na taśmie kasy (supermarketu) wydaje mi się niewłaściwe, jak świętokradztwo. Byłabym jednak szczęśliwa widząc jedną z moich, wyciągniętą z wózka, jadącą pomiędzy kostką masła i rajstopami.

Annie Ernaux, Regarde les lumières mon amour

Après tout, déposer un livre sur le tapis de la caisse me gêne toujours, comme un sacrilège. Je serais pourtant heureuse d`y voir un des miens, extirpé d`un caddie, glisser entre une plaquette de beurre et des collants.

Annie Ernaux, Regarde les lumières mon amour

Książce udało się to, co zawsze udaje się dobrym historiom: czytając zapomina się o własnej historii. Postaci były prawdziwe, współodczuwało się z nimi. A kiedy się nie czytało, rozmyślało się o nich. A po przeczytaniu książki przez jakiś czas nie chciało się czytać nic o nikim innym.

Deborah McKinlay, Die unverhofften Zutaten des Glücks (That Part was True)

Dem Buch gelang das, was guten Geschichten immer gelingt: Man vergisst über dem Lesen seine eigene Geschichte. Die Figuren waren echt, man fühlte mit ihnen. Las man nicht, dachte man über sie nach. Und wenn man das Buch ausgelesen hatte, wollte man eine Weile über niemand anderen etwas lesen.

Deborah McKinlay, Die unverhofften Zutaten des Glücks (That Part was True)

To cytaty z książki, ale jednocześnie mogłyby być fragmentami jej recezji. Nieśpieszna opowieść o chorobliwie nieśmiałej brytyjce i charyzmatycznym amerykańskim pisarzu. O ich przyjaźni. O trudnej sztuce pisania listów. I o sztuce gotowania. Po lekturze tej książki angielska i amerykańska kuchnia nie wydają mi się już takie straszne…

przekonuję się o tym codziennie na nowo:

Jeśli wyobrazić sobie kulturę jako dom, to język jest kluczem do drzwi tego domu i do wszystkich pokoi. Bez języka jest się zagubionym, nie ma się ani prawdziwego domu ani  prawdziwej tożsamości.

Khaled Hosseini

Wenn man sich die Kultur als ein Haus vorstellt (…) ist die Sprache der Schlüssel zur Haustür und zu allen Zimmern. Ohne die Sprache (…) ist man verloren, hat weder ein echtes Zuhause noch eine wirkliche Identität.

Khaled Hosseini, Traumsammler (And the Mountains Echoed)

– A gdybym miał 18 lat, był pana uczniem i spytał, co mam czytać…
– To bym panu szczerze życzył, aby dał się pan unieść przez starą Nową Falę: Barańczak, Krynicki, Zagajewski… A jakby pan wypłynął, to Świetlicki.
– Istnieją ku temu jakieś szczególne powody?
– Bo mógłby się pan dowiedzieć, jakim językiem pan mówi. Jeśli żyje się w Polsce i mają być z tego jakieś plusy, to ta poezja jest właśnie nagrodą. Nie ma przecież przeszkód, żeby samemu siebie nagrodzić.

Mariusz Szczygieł, Ostatnie słowo, Wyborcza.pl Duży Format 7 stycznia 2016